Jump to content

Իսլանդիայի սառցադաշտեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Իսլանդիայի սառցադաշտերն ընդգրկում են մոտ 11,400 քառ․ կմ տարածք (երկրի ընդհանուր տարածքի՝ 103,125 քառ․ կմ 11,1% -ը) և զգալի ազդեցություն ունեն կղզու լանդշաֆտի վրա։

Իսլանդիայի սառցադաշտերը կոչվում են «յոկյուդլ» իսլ.՝ jökull։

Շատ սառցադաշտեր գտնվում են հրաբուխների վրա։ Այսպիսով, Գրիմսվոթն և Բաուրդարբունգա հրաբուխները գտնվում են խոշոր Վատնաիյոկյուդլ հրաբխի տակ։ Գրիմսվոթնի կալդերա կազմում է 100 քառ․ կմ, իսկ Բաուրարդբունգայինը՝ 60 քառ․ կմ։

Երկրաջերմային ակտիվության պատճառով սառցադաշտերի տակ հալեցված ջրերը կուտակվում են, ինչը կարող է հանգեցնել սառցե լճերի ջրհեղեղի, որն իսլանդերեն կոչում են «յոկյուդլհլաուփ» (իսլ.՝ jökullhlaup

Վերջիններիս հավանականությունը զգալիորեն ավելանում է, երբ սառցադաշտի տակ սկսվում է հրաբխային ակտիվություն։ Թեժ գոտում լցված սառը ջրերի հոսքը, իր հերթին, կարող է հրաբխային ժայթքում առաջացնել։

Իսլանդիայում 13 խոշոր սառցադաշտեր տեղագրություն
Սառցադաշտ Տարածք, կմ² Ծավալ, կմ³ Բարձրությունը ծովի մակարդակից, մ Կոորդանիտներ
1 Վատնաիյոկյուդլ 8,300 3,100[1] 2109,6 64°24′ հս․ լ. 16°48′ ամ. ե.HGЯO
2 Լաունգիյոքուլ 953 195[1] 1360 64°45′ հս․ լ. 19°59′ ամ. ե.HGЯO
3 Հոֆսիյոքուդլ 925 208[2] 1765 64°49′ հս․ լ. 18°49′ ամ. ե.HGЯO
4 Միրդալսիյոքուլ 596 140 1493 63°40′ հս․ լ. 19°06′ ամ. ե.HGЯO
5 Դրանգայյոքուլ 160   925 66°09′ հս․ լ. 22°15′ ամ. ե.HGЯO
6 Էյաֆյաթլայոքուլ 78   1666 63°38′ հս․ լ. 19°36′ ամ. ե.HGЯO
7 Թունգնաֆեդլսիյոքուլ 48   1535 64°45′ հս․ լ. 17°55′ ամ. ե.HGЯO
8 Թոուրիսյոքուլ 32   1350 64°32′31″ հս․ լ. 20°42′56″ ամ. ե.HGЯO
9 էիրիքսյոքուլ 22   1672 64°46′24″ հս․ լ. 20°24′34″ ամ. ե.HGЯO
10 Թրաուդարյոքուլ 22   1236 64°42′08″ հս․ լ. 14°54′09″ ամ. ե.HGЯO
11 Թինդֆյալայոքուլ 19   1462 63°48′ հս․ լ. 19°35′ ամ. ե.HGЯO
12 Թորֆայոքուլ 15   1190 63°53′39″ հս․ լ. 19°07′37″ ամ. ե.HGЯO
13 Սնաֆելսյոքուլ 11   1446 64°48′32″ հս․ լ. 23°46′16″ ամ. ե.HGЯO

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 «Áhrif loftlagsbreytinga á stærð og afrennsli Langjökuls, Hofsjökuls og suður Vatnajökuls» [The impact of climate change on the size and drainage of Langjökull, Hofsjökull and south of Vatnajökull] (PDF). Raunvis.hi.is. 2006. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  2. «Temporal Variability of Ice Flow on Hofsjokull, Iceland, Observed by ERS SAR Interferometry» (PDF). Earth.esa.int. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իսլանդիայի սառցադաշտեր» հոդվածին։